Ebeveynlere notlar: Çocuk yetiştirirken nerede hata yapıyoruz?
Ebeveynlere notlar: Çocuk yetiştirirken nerede hata yapıyoruz?"
- Select a language for the TTS:
- Turkish Female
- Turkish Male
- Language selected: (auto detect) - TR
Play all audios:
Duygu Bay: Pek çok ebeveyn çocuğunda yanlış bir davranış gördüğünde "ben nerede yanlış yaptım?", "kime çekmiş bu çocuk?", "nereden öğreniyor bunları?" gibi tepkiler verir. Çocukların
davranışlarında ebeveyn etkisi nedir?
Dilek Söylemez: Bir davranış oluşurken çocuğun doğuştan getirdiği kalıtsal özelliklerinin dışında yakın çevrenin de etkisi çok büyüktür. Yakın çevre olarak anne-baba ve evde çocuğun bakımını
üstlenen diğer bireylerden söz ediyorum. Çocuk dünyayı algılarken onları gözlemleyerek öğreniyor. “Dünya güvenli ya da güvensiz”, “kendimi ortaya koyarsam kabul edilirim ya da
reddedilirim”, “bazı durumlardan kurtulmak için yalan söyleyebilirim”, “ağladığımda istediğimi almışlardı, yine ağlarsam yine alırlar” tüm bunlar öğrenilen davranıştır. Eğer çocuk kendi
söylemleri, hayalleri, düşünceleri ile ilgili kabul görmediyse, alay edildiyse, ‘sen çocuksun anlamazsın’ diye tepki verildiyse kendini ortaya koyamaz. Örneğin anne ile alışverişe çıkan
çocuk ‘bunları aldığımızı babana söyleme’ ya da annenin telefonda ‘biraz rahatsızım misafir kabul edemeyeceğim’ cümlesine şahit olduysa yalan söylemenin yanlış bir şey olmadığı fikrine
kapılabilir. “Markette çikolata için ağladığımda annem hemen almıştı. Şu oyuncak için de ağlayayım” gibi davranış sergileyebilir. Ailelerin gözden kaçırdığı nokta küçük yaşta çocukların
çevreyi anlamadıklarını düşünmeleridir. Özellikle 18. aydan itibaren çocuğun, konuşamasa bile konuşulanları mutlaka anlıyor olduğudur.
D.B.: Anne ve babalarda çocuk yetiştirirken en sık gördüğünüz davranış hataları nelerdir?
D.S.: Tutarsızlık. Ancak ondan önce ilk soruda kurduğunuz cümleler ile ilgili bir çıkarım yapmak istiyorum. ”Kime çekmiş bu çocuk”, “nereden öğreniyor bunları” gibi sorular yanlış davranışın
kendisi tarafından değil diğer ebeveynin sebep olduğu yönünde oluyor. Tutarsızlıktan sonra en sık görülen hata, eşleri suçlamak. Görüşmelerde sıklıkla karşılaştığımız nokta burasıdır. Anne
babayı, baba ise anneyi suçlar, bazen açıktan bazen de üstü kapalı olarak.
Tutarsızlık ise iki şekilde karşımıza çıkıyor. Genellikle anne babanın koydukları kuralları ikisinin de aynı kararlılıkla sergilememesinden ya da bir ebeveynin kendi içindeki tutarsızlıktan.
Çoğunlukla her ikisini de gözlemliyoruz.
Sınırları aşmaya çalıştıklarını düşünsek bile aslında çocuklardaki temel ihtiyaçlardan birisi belirlenmiş sınırların olması. Düşünsenize, bir belirsizliğin içindeyseniz her an ne gelecek
endişesi ile etrafa güven duymanız zorlaşır değil mi? Oysa sınırların belli olduğu bir aile ortamındaysanız hangi davranışa ne tepki verileceğini kestirirsiniz. Kararlı ve tutarlı olmak
işte burada önemli hale geliyor. Yine de çocuk, o sınırları aşmaya gayret edecektir. Çünkü anne babasını limitlerini anlamaya çalışacaktır. Bu sınırlar yaşa uygun ve yaşla beraber
genişletilirse en sağlıklı yöntem olacaktır elbette. Kitapta bu konuya uzunca yer verdim.
D.B.: Çocuk yetiştirmede öğrenilmiş metotların her çocuk üzerinde uygulanması doğru mudur?
D.S.: Her çocuk farklı, aileler de öyle. Her ebeveynin geçmişten getirdiği iletişim biçimi var. Evlilikle birlikte ortak paydada buluşuluyor ve aile yapısı ortaya çıkıyor. Anne babalar da
çocuklarla iletişim biçiminde her ne kadar istemeseler de kendi anne babasından öğrendiklerini tekrarlıyor ya da eksik kalan yanlarını çocuklarıyla tamamlıyor. Sınır koyma, tutarlı olma gibi
yukarıda bahsettiğimiz evrensel kurallar var. Bu sadece çocuk yetiştirirken değil yaşamın her alanında olması gereken şeyler.
Bununla birlikte ihtiyaçları göz ardı etmemek gerekiyor. O çocuğun neye ihtiyacı var, öğrenme şekli nasıl, duygusal, fiziksel ihtiyaçları karşılanmış mı gibi soruların cevap bulması lazım.
6 yaşında bir çocuğun tabaktaki bisküvileri yere döktüğünü düşünelim. Sorumluluk bilinci kazandırmak için onun toplamasını beklememiz gerekir değil mi? Ancak tüm gün annesi evde telefonla
konuştu, ev işi yaptı ve çocukla yeteri kadar ilgilenmediyse o çocuğun o andaki ihtiyacı belki de annesinden ilgi görmektir. Olumlu ya da olumsuz ilgi görmektir. Önce onun karşılanması
gerekir.
D.B.: Ebeveynler çocukların her yaşında farklı davranış modelleriyle ve farklı sorunlarla karşılaşıyor. Bu değişimlere adapte olmak için nasıl bir yol izlemeliler?
D.S.: Her yaşın gelişim özelliği ayrı olduğundan davranış değişikliği de normaldir. 2.5 yaşında bir çocuk inatçıdır, benmerkezcidir, zıt duygular yaşar. Bu dönemde hırçın görünmesi
normaldir. Aslında özerkliğini ilan etmeye çalışıyordur. Olması gereken de budur. Gelişim dönemi özelliklerini bilmek bu anlamda ailelere fayda sağlar. 6 yaş ve 10 yaş örneğin; çocuğun geçiş
aşamasında olduğu zor dönemeçlerdir. Tıpkı ergenlik gibi.
D.B.: Birden fazla çocuğu olan ebeveynler çocuklar arasında denge kurmakta zorlanabiliyor. Özellikle farklı yaşta farklı ihtiyaçları olan çocuklara yetebilmek ciddi bir özveri gerektiriyor.
Çocuklar arasında sevgiyi ve ilgiyi eşit miktarda dağıtmak ve göstermek için dikkat edilmesi gereken faktörler nelerdir?
D.S.: En başta eşit olmaya çalışmayın derim. Kardeş olsalar bile duygusal ihtiyaçları birbirinden tamamen farklıdır. Anne babalar bunları mutlaka anlarlar. Kendi yoğunluğundan mola
verirlerse mutlaka anlarlar. Bireysel zaman geçirmek de yardımcı olur. Baba oğul günü, baba kız günü gibi zamanlar aradaki mesafeyi kapatmak ya da birbirini anlamak noktasında çok
yardımcıdır.
Bir de ritüeller… Çocuklar ritüelleri sever. Örneğin, akşam yatarken her çocukla ona özel ritüel epey işe yarar. Tabii bu doğaçlama gelişen bir şeydir. Her ailenin de mutlaka böyle
ritüelleri vardır. Hafta sonu, sabah, akşam, gezerken vs.
D.S.: Çocuk psikolojisi ile ilgili tüm kaynaklarda 3 yaş diye geçer. Ancak bu durum pek çok aile gibi bizim ailemizde de uygulanmadı. Çocuklarımın arasında 22 ay var. Burada temel nokta
annenin buna hazır olması ve iki çocuk arasında denge kurabilmesinde yatıyor. 3 yaş şu açıdan daha önemli: Artık daha özerk bir birey olduğunu ve kişilik gelişiminde temel basamağın
tamamlanmış olduğunu gösteriyor. Yaş aralığı az olduğunda her iki çocuğun da ihtiyaçlarını karşılamak için annenin desteklenmesi şart. Eğer yaş farkı fazla olursa kardeşler arasında gelişim
özellikleri çok farklı olacağından sağlıklı iletişim kurmaları ikisinin yetişkinlik yıllarına kadar uzayabilir.
D.B.: "Ebeveynlik Notları" isimli kitabınızda okuyucuları neler bekliyor?
D.S.: Bu kitapta aslında şimdiye kadar konuştuğumuz konuların daha detaylı hali bulunuyor. Ebeveynler kendi tutumlarının farkına varacak, davranışlar üzerindeki etkilerini daha iyi
gözlemleyecekler. Çoğu bölümde görüşmelerimde yaşadığım örneklerden ve çocuklarımla kurduğum diyaloglardan söz ediyorum. Ayrıca bebeği sütten keserken ne yapılır konusundan okul öncesine
nasıl hazırlamalıyız sorusuna kadar geniş yelpazede fikirler edinecekleri bir kitap oldu. Tabii benim için en önemlisi yolculuğumuz. Çünkü ebeveynlik, çocukluğumuza uzanan bir yolculuktur.
Kendi yaralarımızı iyileştirebilirsek her anlamda daha sağlıklı çocuklar yetiştirebiliriz.
Sağlığınızı kontrol altında tutmak için Vücut Kitle İndeksi (VKİ) hesaplama aracını deneyin!
Oyuncu İrem Helvacıoğlu ilk kez anne olmak için gün sayıyor.
Türkiye'den ve Dünya’dan son dakika haberler, köşe yazıları, magazinden siyasete, spordan seyahate bütün konuların tek adresi http://milliyet.com.tr ; Milliyet.com.tr haber içerikleri izin
alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez. Kanuna aykırı ve izinsiz olarak kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz.
Trending News
Kafkas üniversitesi sözleşmeli personel alimi yapacak! İşte başvuru şartlari…Kafkas Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğünde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4...
O babadan açıklama: 'Ben kaçırmadım'Denizli'de yaşayan Ekatarina Efimova ve Bekir A. çifti, şiddetli geçimsizlik nedeniyle 2018 yılında yollarını ayırmaya k...
Dünyanın en büyük aşı üreticisinde yangınHaberler - Dünya Abone Ol Dünyanın en büyük aşı üreticisinde yangın Hindistan'da dünyanın en büyük aşı üreticisi Hindist...
Türkiye petrol rafinerileri haritasi: rafineri nedir, nerede petrol rafineleri vardir?Ham petrol rafineride dönüştürülmekte ve akaryakıt dağıtım organları vasıtasıyla tüketiciye sunulmaktadır. Akaryakıt dağ...
Son dakika haberi | i̇stanbul'da kağit fabrikasinda yangin! Bölgeye çok sayida ekip sevk edildiKartal Yunus Mahallesi’nde bulunan bir kağıt fabrikasında sabah saat 06.30 sıralarında yangın çıktı. Yangın, fabrikada b...
Latests News
Ebeveynlere notlar: Çocuk yetiştirirken nerede hata yapıyoruz?Duygu Bay: Pek çok ebeveyn çocuğunda yanlış bir davranış gördüğünde "ben nerede yanlış yaptım?", "kime çekmiş bu çocuk?"...
Yaz'in öyküsü ne zaman final yapiyor?Yaz'ın Öyküsü 12. bölümü ile 20 Eylül Pazar akşamı Kanal D ekranlarındaydı. Erken final kararı alan Yaz'ın Öyk...
404 hata sayfası404Kısa Bir AraSayfa Bulunamadı.Elimizde olmayan nedenlerden dolayı kısa biraraveriyoruz. 5 saniye içinde ana sayfayayön...
Euroleague: 7 cas de covid-19 au fenerbahçe – basket europeIl y a désormais sept cas de COVID-19 dans les rangs du Fenerbahce, puisque deux autres ont été détectés dans les tests ...
Tok Tutan Tarifler Haberleri - Son Dakika Tok Tutan Tarifler Haber Güncel GelişmelerSon DakikaGündemYazarlarEkonomiDünyaResmi İlanlarUzmanParaSkorerCaddePembenarMenüGirişMİLLİYET ANA SAYFASon DakikaGündem...